Auteur: Jef Van Staeyen (Pagina 101 van 131)

Dit is een vervolgje op de (Franse) tekst die ik hier op 21 maart bracht: “Travailler pour rien”, en waarvan de Nederlandse versie “Voor niets gewerkt?” op 11 juni verschijnt.

Waarover gaat economie? vroeg ik me af. Gaat het over goederen en diensten, voor de mensen, of over geld? Gaat het over gezonde en smaakvolle voeding, goede huisvesting, kwaliteitsvol onderwijs, degelijke gezondheidszorg — die ook vlot beschikbaar en betaalbaar is —, een gezond en natuurlijk milieu, en een bloeiend cultureel leven? Of gaat het over balansen en bottom-lines?
[Het gaat over bottom-lines. Het netto-resultaat.]
Een illustratie met Bpost.

* * *

Ging Bpost Postnl kopen? [Terloops, wie beide woorden tracht uit te spreken, weet meteen waar het Franse “postillonner” zijn oorsprong vindt.] Heeft de vroegere minister Labille met zijn voortijdig bericht heel de zaak verknoeid? Een geheim geschonden? En is dat strafbaar? Of komt het toch goed? Staat Postnl nog steeds te koop? Wat kost het? Waar komt het geld vandaan?
De kranten stonden er vol van, maar niemand sprak over post.

Post?
De politici, de bedrijfsleiders, de commentatoren, de vakbondslui, iedereen was vergeten waarover het gaat: Bpost en Postnl zijn postbedrijven. Tot nut van ‘t algemeen door datzelfde algemeen opgericht. Ze verdelen post. Sinds het internet is dat een pak minder, en ook anders geworden, maar toch blijft er… post.

Bpost en Postnl zijn ook, net als hun buitenlandse zusters, financiële dienstverleners. Dat waren ze vroeger nog meer: de postchèque en de giro. Tot ieders tevredenheid — behalve van de banken: het systeem was handig, het werkte goed. “Oneerlijke concurrentie.” Onder dwang van de Europese Unie werd daar een mouw aan gepast, en de kwaliteit verlaagd. Downgraded, tot nut van de markt.

Heeft iemand van jullie in een van al die artikels over de Belgisch-Nederlandse postfusie of postovername maar één zin, één woord gelezen over post? Over postbedeling? Zorgt een Belgisch-Nederlandse Post — een BeNePost — ook voor betere dienstverlening? Zorgt ze voor snellere post tussen Antwerpen en Amsterdam? Voor eengemaakte tarieven, van Den Helder tot Clairefontaine? En BeNezegels, die je in Rekkem koopt, en bij Emmen op je brieven plakt. Dat zou nog wat zijn. Maar daar ging het niet om.

Even naar Amerika, de States. Het land van de markteconomie.
De Amerikaanse post is al 240 jaar een openbaar bedrijf, op maat van alle staten, en niet voor elk van hen afzonderlijk. In de zomer van 1775, nog vóór de onafhankelijkheidsverklaring van 4 juli 1776, beslisten de revolutionairen tijdens hun tweede Congres een federale, openbare postdienst op te richten, en stelden Benjamin Franklin aan het hoofd: the United States Post Office.
Zonder eengemaakte openbare post geen verenigde staten, oordeelden ze, en dus bepaalt de Amerikaanse Grondwet al sinds hij geschreven werd, in 1787: “The Congress shall have power (…) to establish post offices and post roads” (section 8, clause 7).
Zelfs zonder grondwet, maar met verdragen, was een Europese openbare post al meer dan vijftig jaar mogelijk — en vooral wenselijk — geweest.
Een BeNePost als eerste stap? Voor de brieven, en voor de klanten. 

* * *

Synthese:
We hebben de wereld op zijn kop gezet.

1. Er is discussie over de evolutie van een postbedrijf, maar niemand spreekt over post.
2. Het openbaar maken van informatie over de evolutie van een bedrijf van openbaar nut met openbaar kapitaal is een strafbaar feit. Niet in Noord-Korea, maar in België, een democratie.
3. De Europese Unie verkwanselt mooie kansen om voor burgers en bedrijven haar nut en haar waarde te bewijzen.