Jef Van Staeyen

Auteur: Jef Van Staeyen (Pagina 31 van 131)

deelmobiliteit vs. leefkwaliteit

In al zijn eenvoud is dit een van de vriendelijkste plekjes openbaar domein in Antwerpen, op de hoek van de Marsstraat, de Bacchuslaan en de Gitschotellei, op de grens van Berchem en Borgerhout. Het voetpad werd verbreed, enkele tulpenbomen en hagen geplant. Je kan er zitten, er staat een lokaal informatiepaneel (waar niemand op let…), de elektrische kast heeft een kleurtje  en leuke tekeningen gekregen (een marsmannetje?), en in een tegel wat verder lees je discreet de oude grens — BE en BO zijn niet beneden en boven, maar Berchem en Borgerhout. Soms zie je er kinderen spelen, mensen praten, of gewoon wat wachten op vrienden of tot de apotheek open gaat. Meer moet dat niet zijn.

Sinds kort is dat mooie hoekje een parking — of showroom? — voor deelscooters: vier, vijf, soms zes van die dingen staan er tentoongesteld.
Laat dat een goed teken zijn: hoe minder ze rijden, hoe beter het is.

covid 19, we zijn er nog niet

We praten over terrasjes, vakanties, enz., maar in Le Monde vind je elke dag (al sinds 5 mei 2020) grafieken als deze: de evolutie van de dagelijkse sterftecijfers, land per land. De cijfers bovenaan van links naar rechts: aantal infecties, aantal doden, aantal doden per miljoen inwoners, evolutie van het weekgemiddelde voor de doden.
Dergelijke grafieken zijn niet helemaal vergelijkbaar — elk land heeft zijn telmethode — maar wat we wel zien is dat de huidige situatie niet die van juli, augustus en september 2020 is. Er zijn, in dit land, dagelijks nog 30, 40, 50 covid-doden (het recentste cijfer is 52). Ik weet dat het niet hetzelfde is, en dat er talloze andere manieren zijn waarop mensen ziek worden en sterven, maar covid is wel elke dag het equivalent van een terroristische aanslag of een busongeval.

 

Vooruit! — het neoliberalisme van Conner Rousseau is zowat het laatste dat we nodig hebben

 

Het heruitvinden, herstellen en hermaken van gemeenschappelijk goed is een van de belangrijkste uitdagingen van de eenentwinigste eeuw.

De voorbije eeuwen werd heel veel collectief goed geprivatiseerd. Een goed gedocumenteerd voorbeeld — maar lang niet het enige, want ook in andere landen is hetzelfde geschied — is de Engelse enclosure in de 18de eeuw. Gemeenschappelijke grond, die onder juridisch en militair beheer van adellijke families stond, werd ook hun materieel eigendom. Een talrijke vooral vee-houdende bevolking werd van het land verdreven, om in de snel groeiende steden het industrieel proletariaat te vormen.
Behalve deze binnenlandse privatisering van gemeenschappelijk goed, was en is er ook, op veel grotere schaal, maar met gelijkaardige ideologische, juridische en militaire instrumenten, de kolonisering van Ierland, Amerika, Afrika, Zuid-Azië en Oceanië, Palestina, en nog een en ander.
De 19de en 20ste eeuw, en tot vandaag, waren en zijn ook de tijd van de privatisering van bodem- en natuurrijkdommen, te land, te zee en straks in de kosmos. Onderwijl werd en wordt ook het intellectueel eigendom stoemelings uitgebreid, met als (voorlopig) hoogtepunt de privatisering van het leven. Het conflict omtrent het al dan niet toelaten van genetisch gewijzigde organismen (GGO) gaat minder over de mogelijke gevaren van die organismen, dan over de sluipende privatisering van vormen van leven — bijvoorbeeld van gewassen die voor ons voortbestaan onontbeerlijk zijn. Met als paradox dat onderwijl het beschermende karakter van het individuele leven — de privacy — door de massificatie en privatisering van data meer en meer onder druk komt te staan.
Neoliberalisme is de naam van de ongebreidelde privatisering van gemeenschappelijk goed.

De socialistische beweging heeft in de 19de eeuw veel gemeenschappelijk goed gecreëerd — terwijl ze ook de individuele situatie van de arbeiders verbeterde. De samenwerkende vennootschap Vooruit, met al haar realisaties (winkels, bakkerijen, brouwerijen, een krant, een feestzaal…), was er een eminent voorbeeld van. Maar ook elders hebben duizenden mensen zich ingezet voor gemeenschappelijk goed, waarvan ad hoc verenigingen de juridische eigenaars waren.
De socialistische beweging heeft dat gemeenschappelijk goed verwaarloosd en verkwanseld. Denk aan het Volkshuis in Brussel. Denk aan Vooruit.
Nieuwe mensen, nieuwe schouders hebben zich toen onder de vervallen Vooruit gezet, om een nieuwe Vooruit te doen leven. Dat is hen meer dan behoorlijk gelukt. Vooruit werd een nieuw succesverhaal. Vooruit bleef — of werd nog meer — van iedereen.

Tot de nieuwe voorzitter van sp.a. op historische gronden — hoe vaak hebben we dergelijk argument niet gehoord? — de naam en het begrip Vooruit voor zijn noodlijdende partij opeiste. En, alsof hij op de markt stond, als compensatie voor dat gemeenschappelijk goed 100.000 euro neertelde (de prijs van twee witte konijnen…) uit een partijkas die in fine met belastinggeld wordt gespekt, aan een gegadigde (een Kunstencentrum) die alleen maar de gebruiker is.
Neoliberalisme is de naam van die schaamteloze macht.

Door de naam Vooruit te claimen verwerpt de sp.a wat ooit haar vooruit-strevende, maatschappij-opbouwende ambitie was. Door in naam aansluiting te zoeken bij haar geschiedenis, breekt ze ermee.
En Conner Rousseau? Die man is al oud voor hij ooit jong is geweest.

 

Lees ook: Conner Rousseau beseft niet wat burgers van politici verwachten.

geen vaccinprivileges, maar welbegrepen vaccinsolidariteit

In Knack 9 en 12 april 2021 bepleiten Caroline Verdonck en Benoît Fransen ‘Waarom versoepelingen voor gevaccineerden geen goed idee zijn’.
Dit is mijn  reactie.

 

Doctoraatsonderzoekster Caroline Verdonck en jurist Benoît Franssens hebben gelijk, in de huidige situatie, nu de overheid beslist wie prioritair wordt gevaccineerd en wie niet, dat geen sprake kan zijn van vaccinprivileges. Zelfs in het geval dergelijke privileges bepaalde economische actoren goed zouden uitkomen (denk aan reizen en horeca) zijn de ethische, filosofische en juridische bezwaren (veel) te hoog, en ontbreekt het maatschappelijk en politiek draagvlak ervoor (zelfs bij de eventuele toekomstige geprivilegieerden zelf). [Dit is een rij van argumenten, maar elk van de argumenten moet op zich volstaan.] De verwachting is dus dat de vordering van de vaccinatie voor iedereen versoepeling brengt.

 

De situatie wordt echter anders zodra iedereen die gevaccineerd wenst te worden, een redelijke kans heeft gekregen om ook gevaccineerd te zijn. Dán, en pas dan zal op basis van de dan beschikbare kennis, en eventueel bijkomend gericht onderzoek, kunnen bekeken worden of, en in hoeverre, niet gevaccineerden een gevaar vormen voor wie wel gevaccineerd is. Bijvoorbeeld doordat het virus in weliswaar beperktere kring zou blijven circuleren, en uiteindelijk muteren, waarbij het de door vaccinatie bekomen bescherming bedreigt. (Dit is een hypothese.)

Dán, en pas dan, kan bekeken worden of (bijvoorbeeld) voor bepaalde publieksevenementen vaccinatie toch nodig is — en dus een vaccinatiepaspoort wordt vereist.

En: dán, en pas dan, kan bekeken worden of (bijvoorbeeld) een gerichte vaccinatieplicht moet worden ingesteld.

Uiteindelijk zijn ook belastingen en bijdragen tot de sociale bescherming niet facultatief, maar verplicht. En werd nog niet zo lang geleden van jonge mensen verwacht dat ze hun leven riskeerden voor hun landgenoten en voor het land. (Gewetensbezwaren, die in latere tijden werden erkend, gingen altijd over het bezwaar anderen te doden, nooit om de schrik voor het eigen lijfsbehoud.) Ook wordt van iemand die (iets te veel) alcohol (of bepaalde medicijnen) genomen heeft, verwacht (nee geëist) dat hij geen voertuig bestuurt. Dat doet men niet om zijn of haar lever te ontzien, maar omwille van de veiligheid en gezondheid van anderen.

Onze democratische samenleving heeft een rijke traditie van verplichtingen en/of beperkingen die aan eenieder kunnen worden opgelegd, wanneer dat van belang is voor de gezondheid en de veiligheid van de medeburgers, of zelfs van het land.

En, is het niet de gerichte, verplichte vaccinatie, wereldwijd, die een einde heeft gemaakt aan enkele zeer besmettelijke ziekten? (verplicht betekende niet altijd dat iedereen gevaccineerd moest zijn, maar wel dat iedereen in bepaalde bijvoorbeeld geografische situaties gevaccineerd moest zijn.)

Het kan dus best zijn dat we straks, niet nu, stringentere maatregelen moeten nemen.

Het is dan ook bijzonder loos dat de opinie van een terzake niet bevoegd minister (in casu Sophie Wilmès) als een engagement wordt beschouwd. Als we al de meningen die alle beleidsvoerders sinds ongeveer een jaar hebben geuit ook als engagementen gaan beschouwen, zijn we nog lang niet thuis.

 

En, als post scriptum. Om deel te kunnen nemen aan evenementen of reizen wordt ook een andere eis gesteld: een (flinke) som geld. Niet iedereen heeft dat geld, niet iedereen kan het hebben. Wat moeten we daaraan doen?

« Oudere berichten Nieuwere berichten »

© 2024 moskenes.be

Thema gemaakt door Anders NorenBoven ↑